İkinci el otomobil piyasasında 2024 yılında ticari araçlarda 1.858.588 binek araçta ise 6.964.700 satış işlemi gerçekleşmiş ve yeni bir rekor kırılmıştı. Toplamda 9 milyona ulaşan araçları tip, marka, model, işlemin yapıldığı şehir ve segment olarak irdeleyince ilginç bilgilerle karşılaşıyoruz.

İkinci el piyasası distribütör ve bayi bazlı kurumsal yapının aksine çok daha fazla faktörden etkileniyor. Bu yapıyı aslında sıfır araç fiyatlarının bir çıktısı olarak değerlendirmek de mümkün. Birbirini tamamlayan ve birbirinden etkilenen sıfır ve ikinci el araç pazarları hem çok yakın hem de birbirine çok uzak. Sıfırda yapılan bir kampanya ikinci eli anında etkiliyor ancak bu durum sadece nispeten genç ikinci el araçlar için geçerli.  Sıfır araç pazarında sınırlı sayıda satıcı varken ikinci el pazarında satıcı sayısı sınırsız. Sıfır araçta birçok düzenleme ile pazarın regülasyonu sağlanabilirken ikinci elde serbest piyasa mantığı daha kolay oluşuyor. Buna rağmen geçtiğimiz yıl spekülatif işlemleri önlemek amacıyla 6 ay / 6000 km için getirilen satış sınırlaması ile pazara regülasyon getirildi ve 0 yaşında araçların yüksek fiyatlı satışı nedeniyle oluşan balon söndürüldü. Sektörden alınan bilgilere göre bu durum sıfır araç satışlarına da pozitif yansıdı.

Pazarın toplamında ulaşılan 8.800.000 civarı satış adedinin ise tümünün direkt olarak nihai tüketiciye satılan araç olmadığını da eklemek gerekiyor. İkinci El Yönetmeliği satıcıların kim olduğunu tanımlamış olsa da gelen satış işlemine dair veriler henüz tüketici / satıcı şeklinde ayrılmadığı için çıkan rakamlar gerçek satışların daha üzerinde.  Satışların 1/3’ünün ikinci el araç satıcılarının zorunlu olarak satış öncesi üzerlerine aldığı araçlar olduğu tahmin ediliyor. Bu tahmine dayalı olarak 1/7 civarında olan sıfır / ikinci el satış adedinin gerçekte 1’e 5 olduğunu çıkarabiliyoruz.

Otomobil pazarında liderliğin segment bazında birçok marka arasında paylaşıldığını ve bu markaların segment bazında liderliklerini görüyoruz.

Satışların büyük rakamlara hiçbir zman ulaşamadığı A segmentinde %51 payla 10.900 adet Hyundai Getz’i görüyoruz.

B Segmentinde ise en çok işlem Renault Clio’da. 245.000 adet Clio, 2024 boyunca el değiştirmiş.

Otomotiv sektöründe en büyük ağırlığa sahip C segmentinde ise Fiat Egea (Egea Cross dahil) tam olarak 320.627 işlemle en çok tercih edilen model. Egea, 193.073 Renault Megane ve 138.663 adet Ford Focus’un toplamına yakın bir hacme sahip. Egea ikinci el satışları tüm binek araçlar içinde %5’e yakın bir pay sahibi. Fiat Egea bu rakamlarla, Fiat markasının toplamda en çok işlem gören marka olmasını da sağlamış.

Sıfır araç pazarında D segmentinin lideri Volkswagen Passat, bu konumunu ikinci el pazarına da taşımış. 168.000 işlemle Passat D segmentinde de pazarın gözdesi.

BMW’nin amiral gemisi 5.20 ise E segmentinde en çok satış işlemi gören model. 61.223 adet 5.20 ikinci elde el değiştirmiş. Mercedes E kasa satışları ise Mercedes’in her motora ayrı model ismi vermesi nedeniyle model bazında çok gerilerde görünüyor ama toplamı alındığında 60.000’e yaklaşıyor. Audi A6 da bu iki modelin arkasından geliyor.

SUV kasa tipindeki tek segment lideri ise F segmentindeki Range Rover. 

Ford’un ticari araçta bariz bir liderliği var. Fiat onu takip ederken bu iki marka pazarın büyük bölümüne hâkim. Ege ve Marmara’da Fiat markası belli şehirlerde Ford’u geride bırakırken, geride kalan tüm bölgelerde Ford açık ara önde görünüyor. Ford’un ürün çeşitliliği ve uzun yıllara dayanan altyapısı ile ticari araçlarda liderliği uzun süre kaptırmayacağını söylemek yanlış olmaz. Ticari araca model yılı itibarı ile bakarsak da genel dağılımda Ford’un en çok işlem yapılan araç olduğunu görüyoruz

Ticari araçlarda Ford’un liderliğinin minibüs ve kamyonet segmentlerinden kaynaklı olduğu net olarak anlaşılıyor. Kamyonette Transit, Courier ve Transit Custom modelleri ile toplamda 344.957 Ford Ticari Araç işlemi gerçekleşmiş. Ford’un ikinci el pazarındaki 28.454 minibüs satışının büyük kısmı da Transit Minibüs’e ait. Volkswagen adına otobüs sınıfında birinciliği alan Crafter modeli 4.036 adet satış işlemi görmüş. Pick-Up tipi araçlarda ise Mitsubishi L200 Pick-Up yıl toplamında 17.797 satış adediyle rakip markaları sollamış. Lakin sıfır satışı hiç olmayan Mitsubishi L200’ün 2.eldeki durumu bir istisna teşkil ediyor.

Piyasadaki genel algının aksine ikinci el piyasasında asıl ağırlığı (tüm satışların %55’i) 10 yaş ve üzeri araçlar oluşturuyor. Bu nedenle 6 ay sınırı sadece 2024 model ikinci el araçların satış adetlerine etki etti ve 2024’ün ilk aylarında çok sınırlı sayıda 2024 model araç satılabildi. Sıfır araçlarda fiyatların düşmesi ikinci elde de fiyatları düşürürken araçlarını satanlar daha çok takasla yeni araç alarak sıfır satışları besledi. Pazarın geneline model yılı bazında baktığımızda 4 ila 5 yaşındaki araçların satışında 2023’e göre azalma görünüyor. Sıfır araç alanların aracı daha uzun süre kullanması nedeniyle daha yaşlı araç satışlarının oranı artıyor.

Sıfırda SUV kasa tipi araçlar liderliği sedan araçlardan almalarına rağmen, henüz araç parkında ağırlık sedan kasalarda olduğu için bu durum ikinci el satışlara F segment hariç yansımış değil. Önümüzdeki yıllarda bunun da değişeceğini söyleyebiliriz.  İkinci El Yönetmeliği tüm unsurları ile devreye girdiğinde mevcut raporlamalara ilave olarak nihai tüketici / satıcı, ekspertiz, boya durumu, mekanik durumu, kilometre ve araç fiyatı gibi daha önce sadece tahminlere dayalı olan verilerle ilgili bilgi almak da otomotiv sektörü açısından mümkün hale gelecek.