TBMM’de kabul edilen yeni ÖTV düzenlemesi, otomotiv sektöründe önemli değişiklikleri beraberinde getirdi. ÖTV düzenlemesi 2 aşamada yapıldı.  Kanunun geçmesiyle beraber ilk aşamada binek araçlarda en düşük ÖTV oranı %80 olarak belirlenirken, önceki dönemde uygulanan %45, %50, %60 ve %70 gibi farklı vergi dilimleri tamamen kaldırıldı.

Bu değişiklik, özellikle içten yanmalı araçlarda zaten yüksek vergi dilimlerinde yer alan modellerin fiilen aynı kategoride kalmasına yol açtı. Çünkü 2022’den bu yana matrah artışı yapılmadığı için düşük vergili araç kalmamıştı. Dolayısıyla yeni düzenleme, mevcut durumu yasal çerçeveye oturtmuş oldu.

Pick-up tipi ticari araçlarda ise ÖTV oranı %4’ten %50’ye yükseltildi. Bu artış, özellikle bu segmentteki araç alıcılarını ve üreticilerini etkileyecek önemli bir değişiklik olarak öne çıkıyor. Elektrikli ve hibrit araçlara ilişkin net bir ÖTV oranı belirlenmedi.

Düzenlemenin 2.aşaması olarak Cumhurbaşkanına bu araçların vergi oranlarını sıfıra indirme veya üç katına çıkarma yetkisi verildi. Ayrıca, batarya kapasitesi, menzil ve motor gücü gibi teknik özelliklere göre farklı vergi oranları belirleme imkânı tanındı. Bu kapsamda çıkarılan Cumhurbaşkanlığı kararnamesi, kanunla aynı gün Resmî Gazete’de yayımlandı.

Kararname sonrası, kanun aşamasında en düşük olarak %80 olduğu ilan edilen içten yanmalı motorların vergilerine %70 ve %75’e düşen yeni dilimler ve birçok detay eklenirken, daha kademeli ve teknolojik gelişmelere uyumlu bir ÖTV rejimi benimsendi.

Yeni düzenlemede, motor hacmi ve matrah arttıkça vergi oranlarının yükselmesi prensibi korundu. İçten yanmalı araçlarda ÖTV oranları %70 ile %220 arasında değişirken, hibrit ve elektrikli araçlara yönelik teşvikler daha belirgin hale getirildi. Örneğin, plug-in hibrit araçlarda 1.350.000 TL altındaki matrahlar için %45 ÖTV uygulanırken, bu tutarı aşan modellerde oran %75 olarak belirlendi. Ayrıca, 25 gram/km karbondioksit emisyonu ve 70 kilometre elektrikli menzil gibi kriterlerin eklenmesi, yeni modellerde çevre dostu teknolojilerin desteklenmesi açısından olumlu bir adım olarak değerlendirildi.

Elektrikli araçlarda ise vergi dilimleri motor gücü ve matrah üzerinden kademelendirildi. 160 kW motor gücüne ve 1.650.000 TL altındaki matraha sahip araçlarda ÖTV %25 olarak uygulanırken, aynı güçte ancak daha yüksek matrahlı araçlarda bu oran %55’e çıkıyor. 160 kW’ın üzerindeki elektrikli araçlarda ise vergi oranı, 1.650.000 TL vergi matrahı altında ve üstünde olmak üzere %65 ile %75 arasında değişiyor. Bu düzenlemeler, bazı elektrikli modellerin daha düşük vergi dilimlerine girmesini sağlarken, bazılarında ise fiyat artışına yol açtı.

Otomobil markaları, yeni düzenlemeye uyum sağlamak amacıyla fiyat listelerini güncelledi. Küçük hacimli ve düşük matrahlı araçlarda fiyatların bir miktar düştüğü gözlemlenirken, orta ve üst segment modellerde %15’e varan zamlar yaşandı. Özellikle 1.0 ile 1,6 litre arasındaki benzinli ve dizel araçlarda bazı modellerin fiyatlarında %2,7 ile %5,5 arasında indirimler görüldü. Ancak aynı segmentteki daha yüksek fiyatlı modellerde %5 ile %15 arasında artışlar kaydedildi.

Elektrikli araçlarda ise durum biraz daha farklı. 1.650.000 TL altındaki modellerde fiyatlar düşerken, giriş seviyesi elektrikli araçlarda %14’e yakın zamlar uygulandı. Örneğin, Tesla Model Y Standart Range modeli %10’luk ÖTV diliminden %25’lik dilime geçtiği için fiyatı 1.866.203 TL’den 2.120.685 TL’ye yükseldi. Buna karşılık, Long Range versiyonu %40’lık dilimden %25’e düşerek 2.377.483 TL’ye geriledi. Ancak dört çeker versiyonu %60’tan %75’lik dilime çıktığı için fiyatı 3.790.479 TL’ye yükseldi.

ÖTV yetkisinin Cumhurbaşkanlığına devredilmesi, kanunla yapılan düzenlemlerin nispeten uzun sürmesi nedeniyle piyasadaki spekülatif hareketleri engellemeyi amaçlıyor. Önceki dönemde, pick-up araçlardaki ÖTV artışı beklentisi nedeniyle satışların ani yükselişe geçmesi gibi dalgalanmalar yaşanmıştı. Yeni sistemde kararname yoluyla hızlı düzenleme yapılabilmesi, bu tür istikrarsızlıkların önüne geçmeyi hedefliyor.

Yeni ÖTV rejimi, küresel ekonomik gelişmelere ve çevre politikalarına uyum sağlayacak şekilde esnek bir yapıya kavuşturuldu. Özellikle karbon emisyonlarının vergilendirme kriterleri arasına girmesi, otomotiv sektörünün geleceğine yönelik önemli bir sinyal niteliği taşıyor. Teknolojik gelişmeler ve uluslararası ticaret dinamikleri doğrultusunda ilerleyen dönemde yeni ayarlamaların yapılması da bekleniyor. Sonuç olarak, bu düzenlemelerin hem tüketici tercihlerini hem de üretici stratejilerini şekillendireceği açıkça görülüyor.