Gürültü, insanın hoşuna gitmeyen ve onu rahatsız edici özellikte olan seslerin tamamına verilen isimdir. Gürültü bireyler üzerinde birtakım fizyolojik olumsuz
Gürültü Nedir?
Gürültü, insanın hoşuna gitmeyen ve onu rahatsız edici özellikte olan seslerin tamamına verilen isimdir. Gürültü bireyler üzerinde birtakım fizyolojik olumsuz etkiler yaratmaktadır. Bunlardan başlıcaları; stres oluşumu, kan basıncı artışı, kas gerilmesi, kalp atışı ve kan dolaşımının hızlanması, uykusuzluk ve göz bebeklerinin büyümesidir. Stres ve uykusuzluk durumlarının oluşması, uzun süre gürültüye maruz kalınması sonucunda ortaya çıkmaktadır.
Gürültünün psikolojik olan olumsuz etkileri; başta sinir bozukluğu olmak üzere rahatsızlık, korku, gerginlik, tedirginlik, zihinsel etkinliklerin yavaşlaması ve dolayısıyla iş verimliliğinin düşmesi olarak kişide ortaya çıkmaktadır.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
Gürültü Kaynakları
Özellikle gelişmekte olan ve gelişmiş olarak tanımlanan ülkelerde, gürültü kaynaklarının en önemlilerinden biriside trafik gürültüsüdür. Trafik araçlarının, hareket etmesi sonucunda ortaya şu gürültüler çıkmaktadır;
- Motor gürültüsü
- Otomobilin şasi ve kaporta kısmından kaynaklanan gürültüler
- Frenleme sebebiyle oluşan gürültüler
- Tekerleklerin yol ile teması sonucunda oluşan gürültüler
- Trafik taşıtlarının oluşturduğu hava anaforundan kaynaklanan gürültülerdir.
Yapılan araştırmalar, trafikteki taşıt sayısının artmasıyla birlikte ulaşım gürültüsünün de arttığını göstermektedir. Ayrıca trafikte seyir halinde olan araçların türleri de gürültü seviyesini etkilemektedir. Özellikle trafikte olan araçların yaşları da gürültü miktarında önemli rol oynamaktadır. Araştırmalar, yaşlı olan araçların, yenilerine kıyasla daha çok gürültüye sebep olduğunu ortaya çıkarmaktadır.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
Özelikle yavaş olarak seyir eden şehir içi trafik gürültüsü, kimi zaman çok rahatsız edici boyutlara ulaşmaktadır. Araç iç gürültü kaynaklarına bakıldığında, dış kaynaklardan daha çok olduğu görülmektedir. Bunlardan bir kısmı; motor ve aksamının gürültüsü, lastik yanında araç altına asılan egzoz sistemi ve bağlantılarının gürültüsü, panel titreşimleri, rüzgarın etkisi ve araca dahil olan dönen tüm elemanlar (diferansiyel, vites kutusu dişlileri vb.) gibi pek çok kaynak, iç gürültü unsurunda etkili olmaktadır.
Lastik gürültüsü, lastik ve zemin arasındaki temasın ve hava sıkışması olaylarının gerçekleşmesi sonucunda oluşan bir dış gürültü kaynağıdır. Dış gürültü kaynakları arasında sayılmasının sebebi; aracın süspansiyon sistemi üzerinden geçmekte olan titreşim kaynaklı olaylar sonucunda oluşmasıdır. Bu yüzden otomobillerin iç ve dış gürültü kaynakları için alınacak olan önlemler farklıdır.
Araçlarda Ses Seviyesi Ölçümü
Araçların ses seviyesi ölçümleri, iç ve dış gürültü seviyeleri olmak üzere 2’ye ayrılmaktadır. Dış gürültü; aracın çevreye yaymakta olduğu Gürültü olması sebebiyle, standartları belirlenmiş olan seviyelerde olup olmadığı kontrol edilmektedir. Yapılan ölçümler sonucunda uygunluğu tespit edilmeyen araçlara, tip onayı verilmez. Böylelikle satışlarına da müsaade edilmez.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
İç gürültü kaynaklarının sonlandırılmasında, yalıtım malzemeleri çok önemli bir görev üstlenmektedir. Araç içi gürültünün sonlandırılması çalışmalarında öncelikle, gürültünün iletim yollarında iyileştirmeler yapılmaktadır; genellikle neticeler tatminkar olmadığı için de yalıtım yapılmasına gerek duyulur.
Yalıtım Amaçlı Kullanılacak Olan Malzemelerin Özellikleri
Bu amaç için kullanılacak olan malzemelerde, 3 temel özellik aranmaktadır. Bunlar;
1) Ses geçiş kaybı
2) Ses Yutumu
3) Panel titreşimlerini sönümleme
Yukarıda sayılmakta olan özelliklerden birincisi olan ses geçiş kaybının, tıpkı bir bariyer etkisi yapması arzulanmaktadır. Bunun sağlanması içinde yoğunluğu yüksek olan malzemelerin kullanılması gerekmektedir. İkinci önemli faktör olan ses yutumunda; düşük yoğunluğu olan ancak gözenekli veya lifli olan malzemelerin kullanılması gerekmektedir. Üçüncü ve son özellik olan panel titreşimlerinin sönümlenmesinde ise; genellikle ısıtılarak kullanılan bitümlü malzemeler uygun olmaktadır.
Sayılmakta olan tüm bu malzemelerin, yanmaz nitelikte ya da en azından alev almayan ve yanma geciktirici şekilde üretilmiş olan malzemeden üretilmesi gerekmektedir. Ayrıca yanması durumunda ise zehirli olarak tabir edilen kimyasal gaz çıkarmaması gerekmektedir.
Dış Gürültü Ölçümü
Dış gürültü ölçümü; otomobilin her iki tarafında eksenden 7,5m uzaklıkta ve 120cm yüksekliğinde, otomobil ivme durumundayken gerçekleştirilir. Bu metot ile aracın şehir trafiğinde olan davranışları simüle edilmektedir. Dış gürültü seviyesine etki etmekte olan gürültü kaynaklarından, motordaki emme ve fan sesi dahil olmak üzere, egzoz çıkış sesi ve lastik yol etkileşim sesi en önemlileridir.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
İç Gürültü Ölçümü
Araç içi gürültü seviyesi, araçta kullanılmış olan ürünlerin kalitesini yansıtması sebebiyle; araç üreticileri, araç içi gürültünün düşürülmesi amacıyla yoğun tempoda araştırma ve geliştirmelerini devamlı surette sürdürmektedirler.
İç gürültünün ölçümü, belirlenmiş olan standartlara göre kulak seviyesinde ölçülmektedir. Sürücü koltuğundaki kişinin, koltuk oturma yüzeyi ve sırtlığının birleştiği çizgiden itibaren 70 cm yukarıda ve orta eksenden 20 cm olacak şekilde araç iç kısmına doğru olan kısma mikrofon yerleştirilir. Yolcu koltuğu kısmına ise mikrofon, aynı yüksekliğe ancak ortaya konulur. Araçta bulunan koltuk sayısına göre diğer koltuklara da bazı ölçümler yapılır. Aracın düz bir yolda ve en üst viteste giderkenki değişik hızlardaki ses seviyeleri tespit edilir.
Gürültünün Azaltılması Çalışmaları
Günümüzde çevre bilincinin giderek artması ve bununla birlikte baskılarında etkisiyle, standart olarak belirlenmiş olan sınır değerler, teknolojinin müsaade ettiği en alt değerlere indirgenmiştir. Teknolojinin sunduğu imkanlarla, gürültü iyileştirmeleri genellikle aracın motor ve egzoz kaynaklarına yapılmıştır. Bunun yanı sıra lastik gürültüsü konusunda da birçok çalışma yapıldığı halde aracın seyir emniyetini azaltmaksızın yapılan iyileştirmeler, pek yeterli olamamaktadır.
Araç lastiklerinin ve yolun birlikte etkileşim yapması sebebiyle, gerçek faydanın; yol kaplamalarının iyileştirilmesinde ve geliştirilmesinde olduğu görülmektedir.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
Yalıtım Malzemeleri
Yalıtım malzemeleri, araç gürültüsünün kontrolünde son aşamayı oluşturmaktadır. Başta gürültünün kaynağı olmak üzere iletim yollarında birtakım iyileştirmeler gerçekleştirilir şayet netice tatminkar seviyede olmazsa yalıtım uygulanır.
